scp vakfı ne demek?

SCP Vakfı (), aynı adlı internet tabanlı iş birlikçi yazma projesi tarafından belgelenen kurgusal bir vakıftır. Web sitesinin kurgusal evreninde SCP Vakfı, SCP'ler olarak adlandırılan doğal hukuku ihlal eden bireyleri, varlıkları, yerleri ve nesneleri saptamaktan ve saklamaktan sorumludur. Web sitesi topluluk tabanlıdır ve hikâyeleri korku kurgu, bilimkurgu ve fantezi gibi birçok türün unsurlarını içerir.

SCP Vakfı vikisindeki eserlerin çoğu "özel muhafaza prosedürlerinden", yani bir SCP'yi ve onu muhafaza etme koşullarını tanımlayan belgelerden oluşur. Web sitesinde ayrıca binlerce "Vakıf Hikâyesi", yani SCP Vakfı ortamında geçen kısa öyküler yer alır. Seri, bilimsel ve akademik yazım tarzıyla korkuyu ifade etme yeteneği ve yüksek kalite standartları nedeniyle çoğunlukla olumlu eleştiriler aldı.

Vakıf ayrıca korku temalı bağımsız oyunlar SCP - Containment Breach ve SCP: Secret Laboratory gibi birçok spin-off çalışmasına ilham verdi.

Seriye genel bakış

Web sitesinin kurgusal ortamında, SCP Vakfı dünya çapında hükûmetler tarafından doğal hukukun sınırları dışında işleyen anormal bireyleri, varlıkları, yerleri, nesneleri ve olayları ("SCP objeleri", halk dilinde ise "SCP'ler" veya "skip'ler" olarak adlandırılır) muhafaza etmek ve araştırmak için görevlendirilmiş bir gizli vakıftır. Eğer muhafaza edilmeden bırakılırlarsa, objeler insan hayatına ve insanlığın gerçeklik ve normallik algısına doğrudan bir tehdit oluştururlar.¹

SCP'lerin varlığı kitlesel paniği önlemek ve insan uygarlığının normal yaşantısına devam etmesine izin vermek için halktan gizli tutulur. Bir SCP keşfedildiğinde, SCP Vakfı o bölgeye SCP'yi alıp bir Vakıf tesisine nakletmeleri veya nakil işlemi mümkün değilse SCP'yi keşfedildiği bölgede muhafaza etmeleri için ajanlar gönderir. Eğer bir SCP çok büyük bir alana yayılmışsa, anlaşılması zorsa veya başka bir şekilde erişilemezse, muhafaza işlemi SCP ile ilgili tüm bilgileri halktan saklamaktan ibarettir. SCP'ler muhafaza edilmelerinin ardından Vakıf'ın bilim insanları tarafından incelemeye alınır. Vakıf tarafından elde edilen test denekleri (D-sınıfı olarak adlandırılır) bu SCP'lerin yarattığı tehlike ve D-sınıfı'nın harcanabilir olması nedeniyle tehdit oluşturan SCP'ler ile etkileşime geçerken kullanılır.²

SCP Vakfı, muhafazası altındaki tüm SCP'ler için ilgili raporları ve dosyaları içerebilen veya bunlara bağlanabilen belgeleri bulundurur. Bu belgeler SCP'leri açıklar ve onları güvenli bir şekilde muhafaza etmek için talimatlar içerir.³

SCP örnekleri

SCP-055, kendisini inceleyen herkesin karakteristik özelliklerini unutmasına neden olan, böylece kendisini ne olmadığı dışında tarif edilemez kılan bir şeydir.⁴
SCP-087, sonsuza kadar inen bir merdivendir.⁵ Merdivende ağzı, göz bebekleri ve burun delikleri olmayan bir yüz olarak tanımlanan SCP-087-1 ikamet eder.⁶
SCP-108, sadece bir kadının burnunda bulunan bir portal aracılığıyla erişilebilen bir Nazi sığnak sistemidir.⁷
SCP-173, donatı, beton ve Krylon sprey boyasından oluşan insansı bir heykeldir.⁸ Doğrudan gözlemlendiğinde hareketsizdir, ancak insanların görüş hattı kırıldığında insanlara saldırır ve boyunlarını kırar. Son derece hızlıdır, gözlemcinin gözlerini kırptığı sürede birkaç metre hareket edebilir.⁹
SCP-294, sıvı hâlde olan veya olabilecek her şeyi üretebilen bir kahve makinesidir.¹⁰
SCP-426, sadece birinci şahıs olarak hitap edilebilen bir tost makinesidir.¹¹
SCP-1171, pencereleri her zaman buğu ile kaplı olan bir evdir; buğuya yazı yazarak, pencereleri aynı şekilde buğu ile kaplı olan bir çok-boyutlu bir varlık ile iletişim kurmak mümkündür. Bu varlık, insanlara karşı önemli bir düşmanlık taşımaktadır ama Vakıf üyelerinin insanlardan oluştuğunu bilmemektedir.¹²
SCP-1609, belli başlı üniformaları giyenlerin veya ona agresif bir şekilde yaklaşanların akciğerlerine ışınlanan bir saman örtüsüdür.¹³ Eskiden yakınlarında bulunan bir kişi oturma ihtiyacı hissettiğinde yanına ışınlanan barışçıl bir sandalyeydi, ancak rakip bir organizasyon tarafından bir odun parçalayıcının içine atılınca şu an içinde bulunduğu agresif duruma geçti.¹⁴
SCP-3008, fiziksel sınırları olmayan sonsuz bir iç alana sahip bir IKEA perakende mağazasıdır ve potansiyel müşterilerin içinde kaybolduktan sonra tuzağa düşmelerine neden olur. Mağazanın içerisinde IKEA çalışanlarına benzeyen ve geceleri saldırgan hale gelen SCP-3008-2 adlı insansılara karşı kendilerini savunan müşterilerin oluşturduğu ilkel bir uygarlık bulunur.¹⁵

Yazım tarzı

SCP Vakfı vikisindeki çalışmaların çoğu belirli bir SCP'nin "özel çevreleme prosedürlerini" detaylandıran makalelerdir.¹⁶ Tipik bir makalede, SCP nesnelerine benzersiz bir kimlik numarası atanır.¹⁷ Daha sonra, SCP nesnesine muhafaza zorluğuna bağlı olarak bir "nesne sınıfı" verilir.¹⁸¹⁹ Makale daha sonra uygun muhafaza prosedürlerini ve güvenlik önlemlerini ana hatlarıyla anlatır ve ardından söz konusu SCP nesnesini açıklar.²⁰ Makaleye resimler, araştırma verileri veya durum güncellemeleri gibi ekler de eklenebilir. Makaleler bilimsel bir üslupla yazılırlar.²¹ Şubat 2021 itibarıyla, yaklaşık 6.100 SCP nesnesi hakkında makaleler vardır;²² yeni makaleler sıklıkla eklenmeye devam edilir.²³

SCP Vakfı ayrıca "Vakıf Hikâyesi" olarak adlandırılan dört bin kadar kısa öykü içermektedir.²⁴²⁵ Hikâyeler SCP Vakfı dünyasında geçerler ve genellikle SCP Vakfı personeline veya SCP Vakfı'na odaklanırlar.²⁶ Blumhouse Productions için yazan Gregory Burkart, çoğu Vakıf Hikâyesi'nin karanlı ve kasvetli bir havası varken bazılarının "şaşırtıcı derecede hafif yürekli" olduğunu belirtmiştir.²⁷

SCP Vakfı'nın öyküler için genel bir kriteri yoktur,²⁸ ancak vikideki hikâyeler sıklıkla daha büyük anlatılar oluşturacak şekilde birbirlerine bağlıdırlar.²⁹ Yazarlar "kanonlar" olarak adlandırılan, benzer konumlara, karakterlere veya merkezi olay örgüsüne sahip SCP'lerin ve Vakıf Hikâyeleri'nin toplandığı kümeler oluşturabilirler. Çoğu "kanon", temel kavramlarını açıklayan ve zaman çizelgeleri ile karakter listeleri gibi bilgiler sağlayan ana sayfalara sahiptir.³⁰

SCP Vakfı'nın türü bilimkurgu, fantezi ve creepypasta gibi farklı şekillerde tanımlanmıştır.³¹³²³³

Topluluk

SCP Vakfı serisi, 2007'de ilk özel muhafaza prosedürü olan SCP-173'ün yayınlandığı, 4chan'deki /x/ forumunda başladı. Kısa süre sonra diğer kullanıcılar tarafından birçok özel muhafaza prosedürü yazıldı; bu yeni SCP'ler, SCP-173'ün tarzını kopyalıyorlardı ve hikâyeleri aynı kurgusal evrende geçiyordu.³⁴ Ocak 2008'de SCP makalelerinin görüntülenebileceği bağımsız bir viki oluşturuldu. Bu web sitesi moderatörlere sahip değildi ve içerisinde yazılan makaleler silinemiyordu. Üyeler, makalelerin tartışma sayfaları /x/ forumu aracılığıyla iletişim kuruyordu; web sitesinde merkezi bir tartışma forumu yoktu. Bu web sitesi için kullanılan viki barındırma servisi EditThis'in ücretli bir iş modeline geçiş yapması üzerine Temmuz 2008'de SCP Vakfı serisi şu an mevcut olan web sitesine aktarıldı.³⁵³⁶

Güncel Wikidot web sitesi, anahtar kelimelerin aranabileceği bir arama barı ve makale listeleri gibi birçok standart wiki özelliği içermektedir. Wiki özelliğinin yanında web sitesi, bir haber merkezi, yazarlar için kılavuzlar ve merkezi bir tartışma forumudur.³⁷ Wiki, personel ekipleri tarafından yönetilmektedir; her ekip, toplumun makalelere erişimi ve denetim gibi farklı bir görevden sorumludur.³⁸ Wikidot kullanıcılarının web sitesine içerik gönderebilme yetkisine sahip olmadan önce bir başvuru göndermeleri gerekmektedir.³⁹ Wiki'deki her makale, üyelerin makalelerdeki hikâyeleri değerlendirip yapıcı eleştiriler sunabilecekleri bir tartışma sayfasına sahiptir. Tartışma sayfaları, yazarlar tarafından hikâyelerini geliştirmek için sıklıkla kullanılır.⁴⁰ Üyeler ayrıca beğendikleri makalelere "upvote", beğenmedikleri makalelere ise "downvote" verme yetkisine sahiplerdir, çok fazla net downvote alan makaleler silinir.⁴¹⁴² Daily Dot ve Bustle'dan yazarlar, web sitesinin sıkı kalite kontrol standartlarını koruduğunu ve bu standartların altında kalan içeriklerin genellikle hızlıca silindiğini belirttiler.⁴³⁴⁴

Wikidot web sitesi, üyelerin makale yazmasını teşvik etmek için rutin olarak yazarlık yarışmaları düzenlemektedir.⁴⁵ Örneğin, Kasım 2014'te SCP Vakfı, üyelerinin kasvetli veya bozulmuş bir dünyadaki Vakıf hakkında yazılar yazmaya teşvik edildiği bir "Distopya Yarışması" düzenledi.⁴⁶

Wanderer's Library, SCP Vakfı'nın kardeş web sitesidir. Hikâyeleri SCP Vakfı ile aynı evrende geçer, ancak bilimsel raporlardan ziyade fantastik hikâyelerden oluşur.⁴⁷ SCP Vakfı'nın ayrıca bir role-play topluluğu, bir Reddit forumu, bir DeviantArt grubu, iki Tumblr blogu ve birer Facebook ve Twitter hesabı vardır.⁴⁸⁴⁹⁵⁰ Orijinal İngilizce topluluğun yanında, Vakıf'ın on dört diğer resmî dil kolu bulunmaktadır.⁵¹

Tepkiler

SCP Vakfı çoğunlukla olumlu eleştiriler aldı. CNET'ten Michelle Starr, serinin ürkütücü doğasını methetti.⁵² Daily Dot için yazan Gavia Baker-Whitelaw, SCP Vakfı'nın özgünlüğünü öne çıkardı ve Vakıf'ın "internetteki en benzersiz şekilde ilgi çekici korku yazısı" olduğunu söyledi.⁵³ Bunun yanında, özel muhafaza prosedürlerinin nadiren de olsa bazen sebepsiz derecede vahşet içerdiğini söyledi. Ancak ona göre serinin korkutucu özellikleri daha ziyade raporların "pragmatik" ve "cansız" üslubu ve ayrıntıların dahil edilmesiyle elde ediliyordu.⁵⁴ The Christian Science Monitor için yazan Lisa Suhay da SCP Vakfı'nın "yarım ağızlı bir tarza" sahip olduğunu belirtti.⁵⁵

io9 için yazan Alex Eichler, serinin farklı kalite seviyelerine sahip olduğunu ve zaman zaman bazı raporların sıkıcı veya tekrarlayıcı olabileceğini söyledi. Bununla birlikte, SCP Vakfı'nın aşırı karanlık olmamasını ve daha "hafif yürekli" raporlar da içermesini methetti. Ek olarak, raporların çok fazla farklı türlere sahip olduğunu ve bu yüzden SCP Vakfı'nın tüm okuyuculara hitap edecek yazılar içerdiğini söyledi.⁵⁶ The Guardian için yazan Leigh Alexander, vikinin oylama mekanizmasının okuyucuların "topluluğun en iyi ve en korkutucu olduğunu düşündüğü" içerikleri kolayca bulmasına olanak tanıdığını belirtti.⁵⁷

Inverse için yazan Winston Cook-Wilson, SCP Vakfı'nı Amerikalı yazar Howard Phillips Lovecraft'ın eserleriyle karşılaştırdı. Lovecraft'a benzer olarak, SCP Vakfı vaka dosyaları genellikle olay örgülerinden yoksundur ve akademik bir tonda yazılır. Cook-Wilson'a göre; hem Lovecraft'ın hem de SCP Vakfı'nın yazıları, bağımsız bilimsel üsluplar ile anlatılan hikâyelerin rahatsız edici ve korkunç doğası arasındaki gerilimler ile güçlendirilir.⁵⁸

The New Digital Storytelling için yazan Bryan Alexander, SCP Vakfı'nın, Vakıf kullanıcı tabanının edebi içerikler ürettiği büyük ölçekli ve tekrar eden süreç nedeniyle muhtemelen "viki öykü anlatımının en gelişmiş başarısı" olduğunu belirtti.⁵⁹

Dark(ish) Web on Medium için yazan Andrew Paul, makaleler boyunca tarzdaki büyük çeşitliliğe dikkat çekti ve kısa içerikler yazma formatını Snapchat ve Vine gibi dijital medyadaki güncel eğilimlerle ilişkilendirdi. Ayrıca kendi gözünde korku unsurlarına katkıda bulunan, Vakıf'ın bürokratik üslubunun politik paralellerini de vurguladı.⁶⁰

Kültürel etkisi

SCP Vakfı web sitesinde bulunan eserler sayısız bağımsız uyarlamaya konu olmuş ve bazı orijinal eserlere ilham kaynağı olmuştur:

Edebiyat

SCP Foundation: Iris Through the Looking-Glass, Akira tarafından yazılmış ve Sidu tarafından resimlendirilmiş bir light novel serisidir. Roman, açtığı her kitapta dişi bir SCP olan Iris'in resmini gördükten sonra SCP Vakfı tarafından kaçırılan bir çocuğun hikâyesini ve daha sonra çocuk ile Iris'in Vakıf'tan kaçabilmek için işbirliği yapmaya zorlanmasını anlatır. Seri, Eylül 2018'de Japonya'da yayınlanmaya başladı ve Ocak 2020'de Kuzey Amerika'da Seven Seas Entertainment tarafından yayınlandı.⁶¹
SCP-5000 WHY - The Graphic Novel, SCP-5000'in 120 sayfalık bir çizgi roman uyarlamasıdır. Çizgi roman Tanhony tarafından yazıldı ve DRDOBERMANN tarafından çizildi. Roman, teknisyen Pietro Wilson'ın, bilinmeyen nedenlerle, SCP Vakfı'nın insanlığa karşı savaş ilan ettiği ve insan neslinin tükenmesini sağlamak için serbest bıraktığı kıyamet dünyasında hayatta kalmasına odaklanıyor.⁶² Kickstarter aracılığıyla finanse edilen roman, Discordia Publishing tarafından Ağustos 2021'de yayınlandı.⁶³
There Is No Antimemetics Division, SCP Vakfı web sitesinden bir yazar olan Sam Hughes tarafından yazılmış bir romandır. Roman, Hughes'un 2008'den 2020'ye kadar siteye yüklediği, SCP-055 - [unknow] , There Is No Antimemetics Division hikâyesi ve devamı Five Five Five Five Five dahil olmak üzere eserlerin bir antolojisidir . Roman Haziran 2021'de yayınlandı.⁶⁴⁶⁵

Canlı performanslar

Ekim 2014'te, Dublin'deki Smock Alley Tiyatrosu'nda Welcome to the Ethics Committee isimli bir sahne oyunu sahnelendi. Oyun, etik olmayan muhafaza prosedürlerini kontrol etmeye çalışan SCP Vakfı Etik Komitesi hakkındaydı.⁶⁶
2016 yılının ortalarında, orkestra şefi Jessica Cottis yönetimindeki Glasgow Yeni Müzik Keşfi Gezisi, 10. geleneksel çağdaş müzik festivalinde SCP Vakfı'ndan esinlenmiş bazı eserler sergiledi.⁶⁷

Video oyunları

SCP Vakfı çok sayıda bağımsız video oyununa ilham verdi:

SCP Vakfı'na dayanan en popüler video oyunlarından biri olan⁶⁸⁶⁹ SCP - Containment Breach, 2012 yılında Finlandiyalı oyun geliştiricisi Joonas Rikkonen tarafından yayımlandı.⁷⁰⁷¹ Oyuncu, oyunu bir muhafaza tesisinden kaçmaya çalışan isimsiz bir D-sınıfı personel olarak oynar.⁷² Oyuncu, silahlı Vakıf korumalarından ve arasında SCP-173'ün de bulunduğu bazı SCP'lerden kaçmalıdır.⁷³ Oyunun içerisinde oyuncunun gözlerini kapatmasını ve böylece SCP-173'ün oyuncuya yaklaşmasını sağlayan bir göz kırpma işlevi de bulunur.⁷⁴
SCP: Secret Laboratory, Containment Breach'e dayanan çok oyunculu bir oyundur. Oyuncular oyunu bir SCP, muhafaza tesisinden kaçan bir bilim insanı, bir D-sınıfı personel, SCP Vakfı'nın silahlı bir milisi veya Kaos İsyancıları'ndan biri olarak oynayabilir.⁷⁵
Vakıf hakkındaki diğer video oyunlarına SCP-3008 (SCP-3008'de geçen çok oyunculu bir oyun)⁷⁶ ve SCP-087 (SCP-087'de yürümeyle ilgili bir korku oyunu)⁷⁷ örnek verilebilir.
Remedy Entertainment tarafından geliştirilen bir video oyunu olan Control, ilk olarak E3 2018'de halka tanıtıldı ve Ağustos 2019'da piyasaya sürüldü.⁷⁸ Oyun; üzerlerinde çalışmak ve onları muhafaza etmek için paranormal özelliklere sahip nesneleri toplayan Federal Kontrol Bürosu isimli bir kurgusal kuruluş hakkındaydı ve SCP Vakfı'ndan büyük ölçüde etkilenmişti.⁷⁹⁸⁰
Project Moon tarafından geliştirilen Lobot omy Corporation, Nisan 2018'de piyasaya sürüldü. Oyun, SCP Vakfı'ndan ilham almıştır.⁸¹⁸²